THÁNH GIUSE
CON NGƯỜI LẮNG NGHE-HÀNH ĐỘNG
Hôm nay, ngày cuối tháng 3, chúng ta dành ít phút suy gẫm về ngài, một con người rất kiệm lời nhưng luôn lắng nghe và hành động.
Mỗi năm, cứ đến tháng 3, tháng kính thánh Giuse, thì Giáo Hội lại cho chúng ta mừng trọng thể ngày sứ thần truyền tin Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể làm người trong cung lòng Đức Trinh Nữ Maria, đánh dấu Kỷ Nguyên Mới[1] của lịch sử cứu độ là Con Thiên Chúa đến với con người, tên là Emmanuen-Thiên Chúa ở với chúng ta. Như vậy, hai sự kiện này có liên hệ gì với nhau?
Khởi đầu của kỷ nguyên mới này, Đức Maria là người nữ cộng tác viên đóng vai chính trong câu chuyện giáng sinh và thời thơ ấu của Chúa Giêsu được thánh sử Luca thuật lại. Tiếp đến là thánh Giuse, người nam cộng tác viên, cũng đóng một vai trò rất quan trọng trong trình thuật của thánh sử Matthêu. Ngài đồng hành với Đức Maria trong các biến cố xoay quanh việc sinh hạ và những năm đầu đời của Chúa Giêsu. Chính Giuse đã đưa gia đình về định cư ở Nazareth. Cùng với Đức Maria, Giuse đã chăm sóc Giêsu về thể lý, giáo dục Giêsu về nhân bản và đức tin. Chúng ta đã có nhiều dịp chiêm ngắm Đức Maria, qua tiếng “xin vâng” trong suốt cuộc đời của Mẹ. Nay chúng ta dành thời giờ chiêm ngắm thánh Giuse, bạn trăm năm của Đức Trinh Nữ Maria.
Trong các sách Tin Mừng, khác với Đức Maria, thánh Giuse không bao giờ lên tiếng; nhưng giống như Đức Maria, ngài luôn lắng nghe và hành động theo điều đã được nghe. Theo Tin Mừng thánh Mát-thêu, Thiên Chúa đã nói với ngài vào 4 thời điểm quan trọng trong cuộc đời Chúa Giêsu và trong mỗi trường hợp thánh Giuse đều đáp lại ngay:
- Thấy bạn Maria của mình có thai khi hai người chưa chung sống với nhau, ông không muốn tố giác bạn nhưng cũng không thể đón bạn về được, nên đành kín đáo “rút lui”, nhường bước cho Thiên Chúa. Đúng lúc đó sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng : “Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ…” Khi tỉnh giấc, ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà.[2]
Ông Giuse liền trỗi dậy,
Và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai Cập.
- Khi tính mạng của Hài Nhi Giêsu bị đe dọa, ông nhận được lệnh: “Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì vua Hê-rô-đê sắp tìm giết Hài Nhi đấy !”Ông Giu-se liền trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập.[3]
- Sau khi vua Hê-rô-đê băng hà, sứ thần Chúa lại hiện ra với ông Giu-se bên Ai-cập, báo mộng cho ông rằng : “Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người về đất Ít-ra-en, vì những kẻ tìm giết Hài Nhi đã chết rồi.” Ông liền trỗi dậy đưa Hài Nhi và mẹ Người về đất Ít-ra-en[4].
- Nhưng vì nghe biết Ác-khê-lao đã kế vị vua cha là Hê-rô-đê, cai trị miền Giu-đê, nên ông sợ không dám về đó. Rồi sau khi được báo mộng, ông lui về miền Ga-li-lê, và đến ở tại một thành kia gọi là Na-da-rét[5].
Chiêm ngắm Giuse đã trải qua những biến cố trên và cách hành động của ngài, chúng ta thấy nổi lên những nhân đức tuyệt vời của ngài:
- Giuse rất nhạy bén với tiếng Chúa trong tâm hồn. Điều này giả thiết ngài luôn sống thân mật và chuyện vãn với Chúa. Đứng trước những thực tại vừa hiện thực vừa siêu việt, chắc chắn ngài không hiểu được nhưng ngài đón nhận và đối diện với mầu nhiệm ấy bằng đức tin, tỉ như việc thụ thai trinh khiết của Đức Giêsu; rồi sau khi Ngài sinh ra là một trẻ nhỏ Giêsu như bao trẻ nhỏ khác, nhưng lại là Em-ma-nu-en, “Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta”!
- Qua những lời báo mộng của thiên thần, ngài hiểu được sự tin tưởng của Thiên Chúa khi trao phó cho ngài hai kho tàng quí giá nhất là “Hài Nhi và mẹ Người”, nên dù trong bất cứ trường hợp nào, ngày hay đêm, ngài kiên quyết làm đúng như lời sứ thần truyền và làm ngay không chần chừ, để bảo vệ hai kho tàng này.
Giuse sống kết hiệp với Thiên Chúa,
đồng thời dìm mình vào những thực tại của môi trường sống của ngài.
- Giuse sống kết hiệp với Thiên Chúa, đồng thời cũng dìm mình vào những thực tại của thế giới ngài đang sống chứ không tách rời: sau những biến động, gia đình ngài định cư ở Nazareth. Ngài làm nghề thợ mộc để nuôi sống gia đình, đương nhiên ngài phải có tương quan với họ hàng, với khách hàng, với những người cùng ngành nghề…vì thế, ngài rất nhạy bén với tình hình thực tế thường ngày. Ngoài ra, cùng với Maria, ngài có bổn phận chăm sóc giáo dục Giêsu và dạy nghề cho con trai.
Tắt một lời, Giuse đã sống viên mãn ơn gọi của mình: thờ phượng Thiên Chúa, được thể hiện qua việc kết hợp cầu nguyện với công việc lao động chăm chỉ và chu toàn trách nhiệm làm chồng, làm cha. Tấm gương của ngài thôi thúc chúng ta tự chất vấn:
- Lời Chúa có thực sự là trung tâm cuộc đời tôi không? Lời Chúa có thật sự là ánh sáng soi đường cho tôi đi không?
- Lời Chúa có là sức mạnh nâng đỡ khi đối diện với những tình huống làm tôi bối rối, lo lắng hoặc sợ hãi không?
- Lời Chúa có là thức ăn ngon ngọt khi cuộc sống của tôi đầy dẫy những đắng cay, chua xót?
- Lời Chúa có đem lại cho tôi niềm vui-hy vọng khi phải liên tục đối diện với những đau khổ, bệnh tật, thiếu thốn và bạo lực, nơi tôi đang sinh sống cũng như trên thế giới?
Cùng với Mẹ Maria, chúng ta dâng lên Chúa lời cám tạ tri ân đã ban cho Dân Chúa thời kỷ nguyên mới có một người cha luôn biết lắng nghe Chúa và hành động như đã được nghe. Cùng với Mẹ Maria, chúng ta ngợi ca thánh Giuse với tất cả lòng biết ơn. Xin thánh Giuse cũng tỏ tình cha giúp chúng ta biết lắng nghe Lời Chúa trong Kinh Thánh, qua Giáo Hội, qua các biến cố, qua tiếng lương tâm và luôn kiên quyết đưa vào hành động cụ thể, cách riêng biết noi gương ngài bảo vệ sự sống như Đức Thánh Cha Phanxicô đã khẳng định: “Là người Kitô hữu không chỉ lãnh nhận đức tin, tuyên xưng đức tin mà còn bảo vệ sự sống, sự sống của chính mình, của người khác và sự sống của Giáo Hội.”[6]
[1] https://gdanhducmebanon.org/2022/03/22/le-truyen-tin-25-3/
[2] X. Mt 1, 18-24
[3] X. Mt 2, 13-14
[4] Mt 2, 19-21
[5] Mt 2, 22-23
[6] ĐTC Phanxicô, tông thư Patris corde, 5
